Inteligentne mierniki do pomiaru energii elektrycznej gospodarstwa domowego

Ok. Poniosło mnie we wstępie. Skąd ten temat? Sporo miałem do czynienia z tematyką inteligentnych instalacji. Kwestię mierników uważam za ciekawą i mam nadzieję, że przeniosę ciekawość na Was. Uprzedzam, że artykuł w przeciwieństwie do moich poprzednich będzie obfitował bardziej w tekst niż zdjęcia.

Na początku coś, co przykuje Wasze zaspane oczy.

Monitorowanie rynku energii jest bardzo złożonym i szerokim zagadnieniem. Jednak dla zwiększania zaufania konsumentów dla tego rynku oraz zapewnienia prawidłowego funkcjonowania monitorowanie to musi być stale prowadzone. Stałe monitorowanie rynku wraz ze sterowaniem stroną popytową jest dobrym narzędziem do uświadamiania odbiorców o konieczności usystematyzowania wiedzy o dbaniu o środowisko oraz racjonalnego korzystania z energii elektrycznej.

Nie trzeba szukać daleko, aby znaleźć uświadamiające odbiorcę dane dotyczące wzrastającego zapotrzebowania na energię elektryczną. Na stronie PSE (Polskie Sieci Elektroenergetyczne) można obserwować wykresy zapotrzebowania mocy KSE (wartości chwilowe, oczywiście zapotrzebowanie dla całej Polski) z różnych okresów czasowych. Przykładowe wykresy przedstawione są poniżej (moc w MW).





Na każdym wykresie widoczne są tzw. doliny obciążeniowe. Służą one do analizy dobowych zapotrzebowań na energię. Dzięki nim odbiorca jest zachęcany do ograniczania energii w godzinach szczytowych oraz do korzystania z energii poza szczytami (tańsze taryfy).

Po co nam to wiedzieć? Inteligentne liczniki energii elektrycznej są bardzo pomocnym narzędziem w tworzeniu takich wykresów. Mało kto zna ich docelowe zastosowanie. W ciągu najbliższych kilku lat (do 2020 roku) Urząd Regulacji Energetyki oczekuje wymiany większości liczników w mieszkaniach odbiorców na liczniki inteligentne. Koszt takiej wymiany za jeden punkt pomiarowy wynosi około 400 zł plus koszty wdrażania licznika do systemu. W Polsce występuje około 15 milionów gospodarstw domowych. Wymiana wszystkich liczników wyniosła by przedsiębiorstwa dystrybucyjne około 8 miliardów złotych. Liderem w wdrażaniu systemów inteligentnych liczników do gospodarstw domowych jest Energa, która zainstalowała ponad 300 tys. sztuk. Na dalszych miejscach jest PGE (50 tys. sztuk) oraz Tauron (40 tys. sztuk). Dotychczas rozliczenie za energię odbywa się na podstawie prognoz zużycia.

Wdrożenie liczników inteligentnych wiąże się z rozliczeniem za rzeczywiste zużycie. Wprowadza to wiele możliwości i korzyści dla gospodarki państwa:

- Umożliwienie kupowania energii w systemie przedpłatowym (pre-paid). Opcja idealna dla osób chcących korzystać racjonalnie z energii elektrycznej. Użytkownik kupuje określoną ilość energii na dany okres czasowy. Sporą zaletą takiego rozwiązania jest bieżące sprawdzanie stanu licznika, dzięki czemu można kontrolować wpływ poszczególnych urządzeń na zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym. W momencie zużycia zakupionego zapasu energii dopływ prądu od odłączany do ponownego doładowania;

- Zakłady elektroenergetyczne będą mogły szybciej zlokalizować i usunąć awarię systemu (monitorowanie sieci energetycznej). Odbiorcy nie będę musieli zgłaszać zaniku napięcia;

- Możliwość monitorowania zużycia energii na portalu internetowym. Do zalogowania będzie potrzebny numer licznika i indywidualny numer klienta. Taki program umożliwia sprawdzanie stanu licznika, ilość zużytej energii w wybranym okresie i w jakich godzinach pobór był większy. Obserwując własne zużycie energii można sprawdzić czy taryfa, za którą użytkownik płaci jest optymalna i dostosowana do jego potrzeb;

- Na podstawie informacji ze strony internetowej użytkownik będzie mógł ekonomiczniej korzystać ze sprzętu RTV/AGD np. włączając bojler lub pralkę poza godzinami szczytu;

- Inteligentne liczniki ułatwiają zmianę sprzedawcy energii. W przyszłości większa konkurencja może przyczynić się do obniżenia ceny energii;

- Dostęp do danych (szyfrowanych) jest ściśle kontrolowany przez operatora;

- Licznik pobiera informacje o zużyciu energii co 15 minut;

- Umożliwienie zlokalizowanie klientów, którym nagle zwiększył bądź zmniejszył się pobór mocy – będzie to idealne narzędzie do łatwiejszego namierzania potencjalnych złodziejów. Dzięki temu operatorzy zaoszczędzą pieniądze;

- Brak odwiedzin inkasenta w mieszkaniu – odczyt następuje zdalnie.

Istnieją też korzyści typowe z puntu widzenia ochrony środowiska. Inteligentne liczniki zainstalowane w mieszkaniach czy gospodarstwach oraz odpowiednie oprogramowanie potrafią wystarczająco zobrazować koszty i ilość zużywanej energii elektrycznej oraz zmotywować do racjonalnego używanie energii.

- Przede wszystkim oszczędzanie energii nie jest proste. Zwykle odbiorca musi się postarać, aby zwrócić uwagę na ten problem;

- Najważniejsze jest kontrolowanie zużycia prądu (inteligentne liczniki, wyświetlacze). Aby wiedzieć na co trzeba zwrócić uwagę, trzeba znać pobory mocy urządzeń zainstalowanych w domu (przynajmniej zdawać sobie z tego sprawę, że takie informacje można bez problemu uzyskać);

- W każdej chwili odbiorca może zmienić taryfę na wielostrefową, gdzie poza godzinami szczytowymi płaci za energię o połowę mniej. W trakcie godzin dziennych (do kilku godzin), gdy taryfa jest niższa, można nagrzewać wodę w bojlerze, zrobić pranie czy nagrzać mieszkanie;

- Świadomość pobieranego prądu może obniżyć rachunku nawet o 30%;

- Przy oszczędzaniu energii korzystanie wpływamy na środowisko poprzez zmniejszenie emisji dwutlenku węgla;

- W przypadku oświetlenie ulicznego bardzo ważne jest odpowiednie dobranie źródła światła do oprawy oraz stosowanie układów obniżających napięcie zasilania w oprawach oświetleniowych (o 40% mniejsze zużycie energii);

Słowem podsumowania. Przeprowadzałem kiedyś ankietę wśród znajomych i rodziny na temat oszczędzania energii, ochrony środowiska czy inteligentnych pomiarów i niestety doszedłem do wniosku (uprzednio interesując się tematem w Internecie), że My jako naród nie jesteśmy gotowi do takich zmian. Brak wiedzy na ten temat, brak wiedzy, skąd brać wiedzę i kto właściwie ma mi pomóc w zrozumieniu tematu czy po prostu lenistwo i brak systematyczności póki co przewyższają chęć zmian w tym zakresie. Władze państwa (żadnych podtekstów!) lub choćby dystrybutorzy energii w niewielkim stopniu uświadamiają społeczeństwo o zaletach mierników inteligentnych. Mam nadzieję, że korzyści z nich płynące, a które zostały tutaj wymienione, otworzą Wam oczy na pewne aspekty i pozwolą lepiej zrozumieć potrzebę zmian w domowym pomiarze energii elektrycznej.